laski-cynamonu-cejlonskiego-gwiazdki-anyzu-metalowy-mlynek-skladniki-przyprawy-korzennej-zdrowo-tutaj

Przyprawa korzenna – zrób ją sam!

Jeśli zagralibyśmy teraz w skojarzenia i rzuciłabym hasło: „przyprawa korzenna”, zapewne wszyscy odpowiedzieliby: świąteczny piernik! Niewątpliwie aromat korzennych przypraw rozchodzący się po całym domu to znak, że zbliża się czas pięknie przystrojonego drzewka i spotkań w rodzinnym gronie. Ale do świąt daleko, a ja już teraz chcę Cię zachęcić do zrobienia własnej przyprawy korzennej. To doskonały dodatek nie tylko do piernika, ale również do ciasta marchewkowego, owsianki. Moja znajoma dodaje przyprawę korzenną do kawy, ale znam też takich, którzy w ten sposób przyprawiają śledzie. Taka mieszanka świetnie komponuje się również z trunkami. W nalewkach i likierach przyprawa korzenna może stanowić zarówno główny składnik, jak i dodatek (pasuje np. do nalewki pomarańczowej). Aromatyczna przyprawa jest także niezastąpiona w grzańcu na bazie wina lub piwa, a chyba nic nie rozgrzewa lepiej w chłodne wieczory.

Przyprawy korzenne – właściwości zdrowotne

Na blogu Zdrowo Tutaj systematycznie publikujemy przepisy na lekkie i zdrowe przekąski. Możesz zauważyć, że do wielu z nich dodajemy właśnie korzenne przyprawy, a  zwłaszcza cynamon cejloński. Uwielbiamy je nie tylko ze względu na zachwycający smak i aromat, ale również za liczne właściwości prozdrowotne. Oto najważniejsze z nich:

Cynamon – działa przeciwzapalnie, przeciwwirusowo, antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Oczyszcza drogi oddechowe, poprawia trawienie.

Goździki – działają rozgrzewająco i przeciwzapalnie, obniżają poziom „złego” cholesterolu.

Kardamon – wspiera funkcjonowanie układu pokarmowego, wzmacnia odporność.

Anyż – działa bakteriobójczo i wykrztuśnie, pomaga na niestrawność i wzdęcia. Zmniejsza gazy i kolki.

Sproszkowany imbir – łagodzi objawy choroby lokomocyjnej, pomaga obniżyć stężenie glukozy we krwi, poprawia wyniki profilu lipidowego.

Kolorowy pieprz – zwiększa wchłanianie składników odżywczych (m.in. wit. A i C), przyspiesza metabolizm, zwalcza wolne rodniki, wspomaga wątrobę.

Kolendra – wspomaga trawienie i chroni śluzówkę żołądka. Ułatwia trawienie tłuszczów, stymuluje układ krążenia i aktywność mózgu.

anyz-ziele-angielskie-galka-muszkatalowa-cynamon-cejlonski-gozdziki-na-metalowych-talerzykach-i-miseczkach-zdrowo-tutaj-przyprawa-korzenna

Przyprawa korzenna – jak zrobić?

Do przygotowania własnej przyprawy korzennej potrzebujesz: goździków, cynamonu cejlońskiego, anyżu, sproszkowanego imbiru (kup gotowy w sklepie), nasion kolendry, ziela angielskiego, kolorowego pieprzu, karadamonu i zmielonej gałki muszkatałowej.

Podane składniki wystarczy zmielić osobno w młynku a następnie wymieszać je w podanych niżej proporcjach:

  • 2 łyżeczki zmielonych goździków
  • 2,5 łyżeczki zmielonego cynamonu
  • 1/2 łyżeczki zmielonego anyżu
  • 1/2 łyżeczki zmielonego imbiru
  • 1/2 łyżeczki zmielonej kolendry
  • 1/2 łyżeczki zmielonego ziela angielskiego
  • 1/2 łyżeczki zmielonych nasion kardamonu
  • 1/4 łyżeczki zmielonej gałki muszkatołowej
  • 1 łyżeczka kolorowego pieprzu (opcjonalnie)

Zmielone i wymieszane w podanych powyżej proporcjach przyprawy wystarczy zamknąć w szczelnym słoiczku. Voilà – masz własną, zdrową i wyjątkowo aromatyczną przyprawę. Jeśli preferujesz bardziej wyrazisty smak możesz użyć kolorowego pieprzu. Doda on korzennej mieszance ostrości i bardziej wyrazistego smaku.

przyprawa-korzenna-kardamon-kolendra-anyz-cynamon-cejlonski-galka-muszkatalowa-pieprz-imbir-gozdziki-w-niebieskich-ceramicznych-miseczkach-zdrowo-tutaj

Dlaczego domowa przyprawa korzenna jest lepsza od gotowej?

Głównymi składnikami mieszanki korzennej są: cynamon, imbir, gałka muszkatołowa, goździki, kolendra, kardamon, anyż, pieprz. To dość drogie przyprawy, dlatego w gotowcach często na pierwszym miejscu w składzie występują tanie wypełniacze, takie jak: mąka, cukier, kakao. Kolejnym wątpliwym składnikiem jest cynamon, którego w mieszance powinno być sporo. Żeby obniżyć cenę przyprawy, producenci często dodają tańszy cynamon cassia (tzw. „chiński”) zamiast „prawdziwego”, czyli cejlońskiego. Tymczasem cynamon cassia zawiera ok. 250 razy więcej szkodliwej dla wątroby kumaryny! Jeśli chcesz wiedzieć więcej na ten temat, zajrzyj tutaj: Jak odróżnić cynamon cassia od cynamonu cejlońskiego. Niestety, w sproszkowanej już mieszance rzeczywisty skład to wielka niewiadoma i dlatego warto zrobić przyprawę korzenną samemu, tym bardziej, że nie jest to trudne. Dzięki temu masz pewność, że wszystkie składniki są zdrowe i pochodzą z dobrego źródła.

laski-cynamonu-cejlonskiego-i-cynamonu-kasja-drewniana-miseczka-ze-zmielonym-cynamonem-na-ciemnym-tle

Jak odróżnić cynamon cassia od cynamonu cejlońskiego?

Cynamon jest bardzo popularną przyprawą. Ryż z jabłkami czy ciasto kruche z jabłkami to potrawy, których nie wyobrażam sobie bez cynamonu. Są też wypieki, w których jest on niezastąpiony, jak chociażby bułeczki czy ciasteczka cynamonowe albo muffinki. Ta przyprawa ma nie tylko wyjątkowy aromat ale także szereg właściwości zdrowotnych. Jest tania i bez problemu dostaniemy ją w każdym sklepie. Większość ludzi nie zdaje sobie jednak sprawy, że w rzeczywistości istnieją dwa rodzaje cynamonu. Oczywiście oba różnią się smakiem, aromatem i ceną. Jest jeszcze jedna rzecz, która je odróżnia – to zawartość kumaryny. Jest to związek chemiczny, który jest umiarkowanie toksyczny dla wątroby i nerek. Cynamon cassia zawiera o wiele więcej kumaryny niż cynamon cejloński dlatego uważa się, że jest on o wiele bezpieczniejszy i zapewne ze względu na ten fakt nazywa się go prawdziwym cynamonem.

 

Kumaryna – dlaczego trzeba jej unikać?

Kumaryna jest związkiem, który występuje naturalnie w różnych gatunkach roślin i może być szkodliwa w dużych dawkach. W rezultacie może prowadzić do uszkodzenia nerek, wątroby i płuc a także powodować raka. Dopuszczalne dzienne spożycie kumaryny wynosi 0,1 mg na kilogram masy ciała. Cynamon Cassia, w przeciwieństwie do cejlońskiego jest bardzo bogatym źródłem kumaryny. Cassia zawiera około 1% kumaryny, podczas gdy Cejloński zawiera tylko 0,004%. To jest aż 250 razy mniej. Jest to tak niskie stężenie, że często jest wręcz niewykrywalne. Bezsprzecznie warto więc wybierać cynamon cejloński, który dodatkowo ma przecież szereg właściwości zdrowotnych.

cynamon-cejlonski-kolaz-ze-zdjec

 

Jak odróżnić cynamon cejloński od cassia?

Naprawdę warto nauczyć się rozróżniać te dwie odmiany cynamonu. Dlaczego? Ponieważ sproszkowany cynamon jest nie do odróżnienia. Warto wtedy dokładnie przeczytać informacje podane na opakowaniu. Nie wystarczy proste określenie Cinnamon. Kupując cynamon w laskach mamy pewność, że spożywamy nieszkodliwy dla zdrowia cynamon cejloński. Odmiana Cassia jest o wiele tańsza dlatego bardzo często dochodzi do sprzedawania tańszej Cassi pod etykietą cynamonu Cejlońskiego.

cynamon-cassia-kilka-zdjec-lasek-cynamonu

Cynamon w kuchni i nie tylko

Prawdziwy cynamon jest często dodawany do potraw ze względu na jego słodycz, a Cassia jest dodawana ze względu na jej pikantny i wyrazisty aromat. Ta przyprawa jest też naturalnym afodyzjakiem ponieważ jej niezwykły zapach może zwiększać libido. W rezultacie jest stosowana jako składnik aromatycznych świec i olejków do masażu ciała. Zmielony cynamon znajdzie bardzo szerokie zastosowanie w kuchni. Gorąca czekolada, kawa, pieczone jabłka, herbatniki, kompot, grzane wino czy naleśniki z odrobiną cynamonu zyskują niepowtarzalny smak i wyjątkowy aromat. Ponadto jest on doskonałym dodatkiem do wędzonego mięsa, warzyw i ryżu. Rozgrzewający napar z tą przyprawą oraz z goździkami, miodem i anyżem to doskonały sposób na pierwsze objawy przeziębienia. Cynamon redukuje nadmierne wydzielanie sebum. W połączeniu z miodem pomaga zwalczyć trądzik i zaskórniki.  W tradycyjnej medycynie chińskiej, cynamon jest stosowany na przeziębienia, nudności, problemy jelitowe i bóle menstruacyjne.

Który z nich wybrać?

Obie odmiany cynamonu mają szereg właściwości leczniczych, jednak cynamon cejloński ma znacznie mniejszy potencjał, aby spowodować szkody, jeśli jest spożywany regularnie. Ta istotna różnica wynika z zawartości kumaryny. Zachęcam Was do tego żeby kupować cały cynamon, w laskach. Ja sama zrezygnowałam z kupowania tej przyprawy w gotowej, zmielonej formie na rzecz całych lasek. Nie jestem w stanie odróżnić cynamonu cejlońskiego od cassia jeśli jest on zmielony. Zmielony cynamon w proszku może być łatwo podrabiany. Całe laski tej przyprawy można przechowywać przez długi czas w dobrze zamkniętych pojemnikach ze szkła. Dzięki temu zachowamy na dłużej jej wyjątkowe właściwości, aromat i smak. Wybierając cynamon cejloński mamy pewność, że sobie nie zaszkodzimy.

 

Źródła:

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20024932/Toxicology and risk assessment of coumarin: focus on human data – PubMed (nih.gov)

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3854496/

https://onlinelibrary.wiley.com/doi/abs/10.1002/jhrc.1240180802